Su Çiçeği: Nedenleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi, Korunma Yolları

TANIMI ve NEDENİ
Daha çok çocuklarda ortaya çıkan suçiçeği hastalığı; çok sık görülen, ağır belirtilere yol açmayan, virüs kökenli bir bulaşıcı hastalıktır. Bu hastalığı yapan virüs varicella-zoster virüsüdür. Bu virüs suçiçeği ve zona hastalıklarını yapar. Suçiçeği, bu virüsün birinci enfeksiyonu ve çocukluk çağı hastalığıdır. Zona ise daha önce suçiçeği geçirmiş olan çocukların yetişkinlik veya ihtiyarlık çağlarında ortaya çıkabilen bir hastalıktır.

BELİRTİLERİ
Bu enfeksiyonun virüsü aldıktan sonra ortaya çıkış süresi yaklaşık olarak 14 gündür.(10-20 gün) Vücuttaki tipik döküntüleri oluşmadan bir gün önce hafif ateş, halsizlik, iştahsızlık gibi başlangıç belirtileri olabilir. Ama asıl hastalık belirtileri deride oluşan döküntülerdir. Bu döküntüler önce pembe deriden kabarık şekilde başlar. Birkaç saatte kırmızı içi sıvı dolu şekil alır. Bu döküntüler kolayca yırtılabilir. İçindeki berrak sıvı 12-24 saat içinde bulanıklaşır ve üzeri kabuk bağlayarak kahverengi pullar halinde dökülür. Kendiliğinden bu olaylar gelişirse hiçbir zaman iz bırakmaz. Ancak içi sıvı dolu kesecikler patlatılırsa iz kalabilir. İlk çıkan döküntüler 3-4 günde kaybolurken yenileri çıkmaya başlar. Böylece birkaç farklı şekildeki döküntü aynı anda görülür. Bu da bu hastalığın çiçek hastalığından ayrımında önemli bir farktır. Çiçek hastalığında bütün döküntüler aynı zamanda gelişip değişime uğrarlar. Yani döküntüler aynı yaştadır. Gerçi artık çiçek hastalığı dünyadan silinmiş olduğu için bu bilgi eski değerini yitirmiş bulunmaktadır. Bu döküntüler daha çok gövdede ortaya çıkar; yüzde, saçlı deride, kollarda ve bacaklarda daha az görülür. Bu döküntülerde kaşıntı vardır. Döküntüler kaşınırsa buralarda hem iz kalabilir hem de yeni bir bakteriyle enfekte olabilir. Suçiçeği yetişkinlerde çocuklara göre daha ağır seyirlidir. Suçiçeği, gebeliğin ilk 3 ayında geçirilirse; prematüre veya ölü doğum ve doğumsal anomaliler görülebilir.

TANISI
Su çiçeğinin tanısı döküntülerin dikkatli incelenmesiyle hemen konabilir. Ayrıca yakın zamanda suçiçeği geçiren kişiyle temasta varsa tanı direk konabilir. Arada kalınan olgularda ise döküntülerden alınan laboratuar testleri yapılabilir.

TEDAVİSİ
Bağışıklık sistemi normal olan hastalarda tedavi olarak sadece kaşıntının ve bakteri enfeksiyonun önlenmesi için uygulanır. Kaşıntı için hafif olanlarda losyon tedavisi daha ağır olanlarda ise hap şeklinde tedavi verilir. Bunun yanında çocukların tırnakları kesilmeli ve törpülenmelidir. Bakteri enfeksiyonu gelişmesini önlemek sabunla günlük temizlik yapılmalıdır. Ateşi yüksek olan çocuklara ateş düşürücü şurup verilebilir. Bu çocuklara hiçbir şekilde aspirin verilmemelidir. Çünkü virüs enfeksiyonu geçiren çocuklara aspirin verilirse Reye sendromu ortaya çıkma ihtimali çok yüksektir. Reye sendromu karaciğer yağlanmasına bağlı olarak gelişen ciddi fonksiyon kaybıdır. Bu kayıp sonucunda bilinç değişikleriyle kendini gösteren komaya kadar giden ölümcül bir durum ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde ve bağışıklık sistemi sağlam olmayan suçiçeği hastalarında antiviral tedavi uygulanır.

BULAŞMA YOLLARI
Suçiçeği hastalığı çok bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşıcılık süresi döküntüler çıkmadan 1-2 gün önce başlar. Bütün döküntüler kabuklanana kadar devam eder. Bu döküntülerle direk temasla bulaşır. Bunun dışında damlacık yolu da denilen hava yolu ile bulaşır. Yani hasta bir çocukla aynı evde yaşayan kardeşine bulaşma ihtimali çok yüksektir. Suçiçeği hastalığı kış sonu ilkbahar başı dönemde sık görülür.

KORUNMA YOLLARI
Her şeyden önemlisi suçiçeği geçiren hastalarla temas edilmemelidir. Suçiçeği geçiren çocuklar döküntülerdeki kabuklar düşene kadar okula gönderilmemelidir. Bunun dışında aktif olarak korunma için aşı yaptırılması gerekmektedir. Bu aşı şu andaki çocuklara devlet tarafından yapılan aşılar arasında yoktur. Ama önümüzdeki 2-3 sene içinde aşı takvimine girecektir. Uygulama şekli şu anda 12 aylıkken ilk doz ve ilköğretim 1. sınıfta da ikinci dozu olmak üzere 2 doz şeklinde uygulanmaktadır. Eğer 12 yaşından büyük birine aşı yapılacaksa 1 ay ara ile yine 2 doz uygulanması gerekmektedir. Eğer çocuğunuz suçiçeği olan bir çocukla bulaşıcı olduğu bir dönemde temas ettiyse ilk 72 saat içinde aşı yaptırmak onu hastalıktan koruyabilir. Bunların dışında pasif korunma yöntemi olarak Varicella-zoster immun globulin (VZIG) kullanılabilir. Bunun da yine çocuğunuzun hasta biriyle temasından sonraki ilk 96 saatte uygulanması koruyucu olmaktadır.